Ở miền Tây, mỗi mùa nắng cao điểm người ta lại thấy những chiếc ghe lớn nhỏ chạy dọc sông, trên mui cột tấm bảng “Có nước ngọt”, tiếng máy nổ ầm ì từ sáng đến tối. Với người vùng khác, đó chỉ là cảnh sinh hoạt bình thường. Nhưng với bà con sống giữa vùng hạn mặn, những chiếc ghe đó giữ cả mùa sống, cứu từng bữa cơm, từng ấm nước, từng lu nước uống.
Nghề chở nước không mới, nhưng có những góc khuất ít
ai hiểu nếu chưa từng chứng kiến.
🚤
Một chuyến ghe – hàng trăm người chờ
Anh Tư, người chở nước hơn 15 năm ở Bến Tre, kể rằng
mùa mặn nặng mỗi năm bán được nhiều nước hơn mùa nhiều. Ghe của anh chở được gần
20 khối nước ngọt, lấy từ vùng thượng nguồn, chạy gần 40km để mang về xã ven biển.
Có những hôm, ghe mới trờ tới bến đã thấy bà con đứng
đầy trên mép sông, tay cầm xô, thau, bình nhựa. Người già đứng nép dưới bóng
cây, trẻ nhỏ ôm can nhựa đợi ba mẹ.
Không ồn ào, không chen chúc. Ai đến trước lấy trước.
Ai thiếu tiền, xin ghi sổ vài hôm cũng được. Nghề chở nước ở miền Tây có cái
tình vậy.
Nhiều người nghĩ bán nước là lời lắm, nhưng thực tế
không phải vậy. Xăng dầu tốn, nước ngọt mùa khô khó lấy, chạy ghe đường xa cũng
mệt. Có khi chạy cả ngày, về tới bến mặt trời đã lặn, vai mỏi rã, nhưng nhìn cảnh
bà con có nước sạch dùng, anh nói “mệt cũng ráng”.
💧
Nước ngọt – thứ tưởng như bình thường nhưng lại quý hơn vàng
Một can nước 20 lít giá 10.000–15.000 đồng. Không phải
ai cũng mua dư dả được. Bà con chia nước theo từng việc:
- nước
uống dành riêng
- nước
nấu cơm để riêng
- nước
tắm giặt phải “pha loãng”
Có người nói vui mà nghe đau xót: “Nấu nồi canh chua
mà tiết kiệm nước còn hơn tiết kiệm cá”.
Những ngày hạn mặn đỉnh điểm, nước máy cũng mặn, nước
giếng thì lợ. Nước mưa thì gom không kịp. Đó là lúc những chiếc ghe chở nước
như một chiếc phao cứu sinh.
🧓
Những câu chuyện sau mỗi can nước
Không chỉ là chuyện mua – bán. Mỗi can nước từ ghe chở
nước lại gắn với những câu chuyện nhỏ.
✔
Bà Út 70 tuổi, sống một mình
Bà chỉ mua 1 can 20 lít mỗi hai ngày. Bà bảo:
“Già rồi, uống mấy. Để nước cho mấy đứa nhỏ”.
✔
Hai vợ chồng trẻ mới sinh con
Nhà nghèo. Bé uống sữa phải pha bằng nước ngọt. Họ gom
từng đồng để mua nước loại tốt nhất.
✔
Một ông chú làm ruộng
Chú mua nước chỉ để nấu ăn. Tắm vẫn dùng nước mặn pha
loãng, vì “mặn quá thì chịu chứ tiền mua nước đâu ra”.
Những câu chuyện như vậy nghe tưởng nhỏ nhưng gom lại
thành nỗi niềm chung của cả vùng.
🌱
Công nghệ lọc nước từ thiện – đồng hành cùng ghe nước
Nhiều năm gần đây, không chỉ ghe nước mà còn có nhiều
nhóm thiện nguyện đưa máy lọc nước RO công suất lớn về làng. Có nơi được
đặt trạm lọc 500–1.000 lít/giờ. Mỗi ngày hàng trăm người đến xin nước.
Có một hình ảnh đẹp:
Chiếc ghe nước neo ở bến này, còn cách đó vài trăm mét là máy lọc từ thiện
đang chạy. Bên ghe người mua nước để tắm giặt, bên trạm lọc người lấy 1–2 lít
nước để uống.
Hai giải pháp không hề đối nghịch nhau. Chúng bổ sung
cho nhau.
Không phải nơi nào cũng có máy lọc. Không phải xóm nào
cũng có điện, có đường nước sạch. Và cũng không phải ai cũng đủ điều kiện để chở
nước mỗi ngày.
Nhờ có cả hai – ghe nước và công nghệ lọc – mà nước ngọt
đến được với nhiều nhà hơn.
⚙
Nghề của lòng người
Nghề chở nước nghe thì đơn giản: lấy nước – chạy ghe –
bán. Nhưng thực tế cực lắm.
- dậy
từ 3–4 giờ sáng
- chạy
ghe trên đoạn sông dài sóng lớn
- mùi
xăng, mùi dầu bám vào người
- nắng,
nóng, mệt
- mùa
nước kiệt phải chạy xa hơn
- mùa
bão sóng lớn rất nguy hiểm
Nhưng nhiều người vẫn bám nghề. Không phải vì lợi nhuận
(vì lời không nhiều), mà vì cái tình ở vùng sông nước. Không bán nước, bà con
xóm dưới làm sao có nước nấu ăn?
Có những ghe chỉ bán bằng giá vốn. Có ghe ngày cho
5–10 can miễn phí cho nhà nghèo. Có ghe đi từ mờ sáng tới tối mịt chỉ để “bà
con khỏi thiếu nước”.
Miền Tây giàu tình người là vậy.
🌤
Mong ước nhỏ giữa mùa nắng
Nếu hỏi bà con miền Tây muốn gì nhất mỗi mùa hạn mặn,
câu trả lời thường rất giống nhau:
“Có nước ngọt xài là mừng rồi con ơi”.
Không phải đòi hỏi nhiều. Không cần công nghệ hiện đại.
Chỉ cần có nước sạch để uống, để nấu bữa ăn, để múc gáo nước tắm cho đứa nhỏ là
đủ.
Nhiều người hy vọng tương lai sẽ có thêm:
- trạm
lọc công suất lớn
- hệ
thống lọc tổng cho xã
- hồ
chứa nước mưa theo mùa
- đường
ống dẫn nước ngọt từ vùng trên
Không cần xa xôi. Chỉ mong đừng thiếu nước mỗi mùa nắng.
⭐
Lời kết
Miền Tây vốn trù phú, sông rạch chằng chịt. Nhưng
paradox thay, giữa nơi bao la nước đó lại có những ngày người dân phải đi xin từng
lít nước ngọt.
Những chiếc ghe chở nước, những trạm lọc từ thiện, những
tấm lòng thầm lặng… tất cả đã và đang giữ cho miền Tây trụ vững trong mùa hạn mặn.
Ở đâu có nước, ở đó có sự sống.
Và ở miền Tây, nước còn mang theo cả tình người.
0 Nhận xét